Hướng dẫn chi tiết cách viết film treatment chuyên nghiệp

Film treatment là một trong những tài liệu quan trọng nhất để biến ý tưởng phim từ bản nháp thành dự án chuyên nghiệp. Đây không chỉ là công cụ để trình bày câu chuyện của bạn mà còn là cánh cửa đầu tiên mở ra cơ hội hợp tác với các nhà sản xuất, nhà đầu tư và các bên liên quan. Đối với những người mới bắt đầu, việc viết một film treatment có thể khá thử thách. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết, từng bước, để giúp bạn viết một treatment chuyên nghiệp và thu hút.

Xác định ý tưởng cốt lõi của film treatment:

Trước khi đặt bút viết, hãy trả lời những câu hỏi cơ bản nhưng quan trọng:

• Câu chuyện bạn muốn kể là gì? (Ví dụ: Một cuộc chiến giành lại tự do, một tình yêu vượt qua mọi rào cản…)
• Thông điệp bạn muốn truyền tải? (Hòa bình, sự hy sinh, lòng dũng cảm…)
• Thể loại phim là gì? (Hài hước, kinh dị, chính kịch, hành động…)
• Đối tượng khán giả mục tiêu? (Trẻ em, người lớn, gia đình, giới chuyên môn…)

Mẹo: Viết một đoạn tóm tắt ngắn khoảng 2-3 câu về ý tưởng chính. Đây sẽ là kim chỉ nam trong quá trình phát triển câu chuyện.

Nghiên cứu thị trường

Bạn không chỉ viết cho riêng mình, mà còn phải nghĩ đến khán giả và xu hướng thị trường:

• Khám phá xu hướng: Tham gia các liên hoan phim, đọc các báo cáo doanh thu phòng vé.
• Phân tích: Xác định xem ý tưởng của bạn có phù hợp với dòng chảy hiện tại không, hoặc làm thế nào để nó nổi bật trong thị trường.

Ví dụ: Nếu bạn đang viết một bộ phim kinh dị, hãy tìm hiểu cách các phim như A Quiet Place hay Hereditary đã tạo dựng thành công qua các yếu tố độc đáo nào.

Phát triển logline

Logline là một câu tóm tắt ngắn gọn, cô đọng, thể hiện được tinh thần cốt lõi của phim. Một logline tốt cần:

• Thể hiện thể loại.
• Xác định mâu thuẫn chính.
• Gây hứng thú.

Ví dụ:

• The Pursuit of Happyness: “Một người cha đơn thân phải chiến đấu với nghèo đói để cho con trai mình một tương lai tốt hơn.”
• Jurassic Park: “Một công viên giải trí với những con khủng long sống thực sự trở thành cơn ác mộng khi hệ thống an ninh thất bại.”

Mẹo: Hãy viết và chỉnh sửa logline nhiều lần cho đến khi nó thực sự nổi bật.

Xây dựng cấu trúc kịch bản

Treatment không cần chi tiết như kịch bản, nhưng cần có cấu trúc rõ ràng với ba hồi:

• Hồi 1 (Mở đầu): Giới thiệu nhân vật chính, bối cảnh và mâu thuẫn chính.
• Hồi 2 (Phát triển): Xung đột leo thang, nhân vật đối mặt với những trở ngại lớn.
• Hồi 3 (Kết thúc): Giải quyết xung đột và để lại thông điệp sâu sắc.

Ví dụ:

Trong Titanic:

• Hồi 1: Jack và Rose gặp nhau trên tàu Titanic và nảy sinh tình cảm.
• Hồi 2: Tình yêu của họ bị thử thách bởi sự khác biệt giai cấp và thảm họa sắp xảy ra.
• Hồi 3: Con tàu chìm, Jack hy sinh để cứu Rose, để lại bài học về tình yêu và sự sống.

Giới thiệu nhân vật

Hãy mô tả nhân vật chính một cách ngắn gọn nhưng rõ ràng:

• Tên và độ tuổi.
• Một vài nét đặc trưng về ngoại hình.
• Tính cách, động cơ và mục tiêu.

Ví dụ: “Anna (28 tuổi), một nữ nhà báo đầy nhiệt huyết, luôn tìm kiếm sự thật và sẵn sàng đối mặt với nguy hiểm để bảo vệ lý tưởng của mình.”

Tập trung vào những điểm nổi bật

Treatment không cần kể lại từng chi tiết nhỏ. Thay vào đó:

• Nhấn mạnh các cảnh quan trọng: Những khoảnh khắc gây cấn, tình tiết bất ngờ hoặc đỉnh cao cảm xúc.
• Sử dụng ngôn ngữ gợi hình: Khi đọc, người khác phải “nhìn thấy” bộ phim trong đầu họ.

Ví dụ: “Khi ánh sáng mờ dần, nhân vật chính đứng trước một cánh cổng gỉ sét khổng lồ, phía sau là âm thanh lạ thường vang vọng trong không gian tĩnh mịch.”

Thể hiện cá tính riêng

Treatment không chỉ là tài liệu kỹ thuật, mà còn là nơi bạn thể hiện phong cách sáng tạo của mình:

• Ngôn ngữ độc đáo: Phù hợp với thể loại phim.
• Cách kể chuyện hấp dẫn: Sử dụng các biện pháp ẩn dụ, so sánh để tăng tính sống động.

Ví dụ: “Nhân vật chính như một chú chim lạc giữa cơn bão, phải vượt qua tất cả để tìm đường về nhà.”

Hoàn thiện treatment

Đọc kỹ và sửa lỗi ngữ pháp, chính tả.
Đảm bảo treatment ngắn gọn, chỉ từ 3-5 trang (tùy theo yêu cầu).
Sử dụng tiêu đề hấp dẫn.

Một số lưu ý quan trọng

• Bảo mật ý tưởng: Không chia sẻ bừa bãi.
• Trình bày chuyên nghiệp: Luôn ghi rõ thông tin liên lạc của bạn (email, số điện thoại).
• Chờ đúng thời điểm: Chỉ gửi treatment khi được yêu cầu hoặc có cơ hội phù hợp.

Viết một film treatment không chỉ là kỹ năng, mà còn là nghệ thuật truyền tải câu chuyện của bạn đến với thế giới. Hãy dành thời gian trau chuốt, kiên nhẫn và luôn giữ đam mê. Ai biết được, có thể treatment của bạn sẽ trở thành bước đầu tiên để tạo nên một kiệt tác điện ảnh!

Đào Phúc Quang Vũ (QVfilm)